Vermaat�s Transport en Autobedrijf N.V. Hellevoetsluis.
een succesvol’le onderneming.
De eerste 100 jaren.
Willem Vermaat Isaäcszoon was afkomstig uit Oudenhoorn, waar hij het beroep van boer uitoefende. Op 26 maart 1872 vestigde zich aan de Rijksstraatweg van het toenmalige Nieuw-Hellevoet. Hij huwde met Willempje van der Linden en begon aldaar een ‘voermanszaak’ of slepersbedrijf.
Naast het vervoer van alle soorten vrachten, had dit nieuwe bedrijf, een andere bron van inkomsten, zoals het slepen of jagen van zeilschepen door het Kanaal van Voorne. Dit gebeurde vooral tijdens windstilten, dat de schepen door middel van één of meerdere spannen paarden werden gesleept. Het ging hier om het traject Nieuwesluis naar Hellevoetsluis en/of omgekeerd.
Zeil- en stoomschepen kwamen uit alle werelddelen en ankerden op de rede van Hellevoetsluis met bestemming Rotterdam of voeren van af Rotterdam via de zeesluis van Hellevoetsluis de wijde wereld in. Schepen met landverhuizers droegen hun steentje bij met het bevolken van Amerika door Oost-Europese emigranten. Met al deze bedrijvigheid rendeerden de zaken goed en vroegen om uitbreiding van de activiteiten, te meer omdat de welvarende marinebasis, met haar inwoners dienden te worden bevoorraad en waarbij transport zich ging aandienen als een noodzaak.
Isaäc Willemszoon pakte door, hij voegde aan het slepersbedrijf een stalhouderij toe. Uitbreiding van de gebouwen en stallen was nodig. De plannen werden gerealiseerd aan de westzijde van de Rijksstraatweg op de plaats waar vandaag de dag, autobedrijf Wüst is gezeteld.
In die periode bouwde Vermaat een goede naam op als stalhouderij en het bedrijf ving aan met het vervoer van personen. Hiertoe bood het bedrijf onder meer de volgende wagens aan; landauer, vigilante, bruidscoup, hondenwagen, postkoets, janplezier, tilbury en een gezelschapswagen. Het vervoer voor begrafenissen en bruiloften kon worden geregeld: de tractie bestond uit 18 paarden.
Een nieuwe ontwikkeling was de aankoop van een verhuiswagen, waarmee de afdeling verhuizingen werd toegevoegd, de tapissière, een inwendig beklede verhuiswagen werd later gevolgd door een drietal anderen. Deze blauwe wagens werden door geheel Nederland gezien. Een afdeling stoffeerderij werd toegevoegd.
Verhuizen in ons land was destijds geen kleinigheid, sommige reizen met de met paarden bespannen wagens, duurde een volle week.
In 1921 werd dan een eerste vrachtwagen aangekocht en hiermee een eerste stap op de weg naar motorisering. Een Hansa Lloyd vrachtauto met een 50 pk motor en een laadvermogen van 3 ton. De wagen had massieve banden, voorzien van koplampen, die op petroleum branden. De assen verkregen hun smering via ‘Stauffer vetpotten’, die onderweg regelmatig dienden te worden gevuld en aangedraaid.
De bestuurder zat onbeschermd in de open cabine, met een dekzeil tegen wind en regen. Later werden deze wagens voorzien van binnenbekleding, zodat zij ook tijdens verhuizingen, dienst konden doen, een aanhangwagen completeerde het geheel.
De wegen op Voorne-Putten waren voor vrachtauto’s ongeschikt en over het algemeen te smal, het gebeurde dat de wagens bij het uitwijken in de kant wegzakten of zelfs geheel van de dijk afrolden. Takelwagens bestonden toen nog niet dus om de zaak in het goede spoor te zetten werd er gebruikgemaakt van balken, kelderwinches of een driepotige bok.
Het jaar daarop kwam er een Hansa Lloyd bij, waarbij de aandrijving werd verzorgd door een kettingaandrijving op de achterwielen.
De voortschrijdende motorisering gaf de onderneming een ander karakter. De naam van het bedrijf werd veranderd in: Vermaat’s Autobedrijf.
In 1923 werd de eerste Ford autobus aangekocht, met plaats voor 12 tot 14 personen, waarmee op 20 maart 1923 de dienst Hellevoetsluis, Brielle, Oostvoorne, Rockanje v.v. werd geopend. Rockanje bezat in die tijd nog geen openbaar vervoer, maar mede door de busdienst heeft de plaats als badstrand bekendheid verkregen.
autobus Ford eerste lijndienst
In 1924 werd een Daag Horch voor 18 personen aangekocht. Door uitklapbare zittingen in het gangpad kon de capaciteit opgevoerd worden tot 22 personen. Met deze bus werd een lijndienst van Rockanje op Rotterdam geopend, die een aantal jaren later moest worden stopgezet vanwege de slechte conditie van de wegen naar Rotterdam.
In die tijd werd de stalhouderij omgezet in een autotractie, mede door het in bedrijf stellen van de Minerva-Landaulette met schuivenmotor. De passagiers zaten binnen, gescheiden van de chauffeur, die buiten zat met een zeiltje tegen regen en sneeuw. De chauffeurs op dit soort bussen droegen toen een leren jas met bontkraag en bont gevoerde handschoenen.
In de dertiger jaren werden de eerste kiepauto’s in gebruik gesteld, met de aanleg van de Groene Kruisweg. In die periode zegde het bedrijf de paardentractie vaarwel.
Landauer 1915
Inmiddels kwamen de eerste aanvragen voor tourritten, waarvoor in 1930 een luxe touringcar werd aangeschaft een: E. Bernard Six.
In 1931 werd een GMC Touringcar aan het bedrijf toegevoegd, deze bus zou later na een ombouw tot lijndienstwagen in een eerste samenwerking met de RTM worden ingezet op de lijn Spijkenisse – Rockanje. Deze bus kon op de voorbumper in een speciaal frame, drie fietsen vervoeren.
In 1932 werden de eerste Citroën toerwagens gebouwd, de eerste voor 20 personen, met 4 portieren aan de rechterzijde, dit systeem was volkomen nieuw en nog nooit vertoond, maar bleek niet levensvatbaar te zijn.
Daarna volgden nog enkele wagens met de chassis van Citroën, maar met de carrosserie van: Spijker & Van Vliet en van Verheul.
Vanaf 1934 tot 1940 worden uitsluitend Diamond autobuschassis ingezet, met de carrosserie van Den Oudsten & Domburg.
met de Diamond naar Domburg
Voorts nam in die periode Willem Vermaat, het initiatief om de acquisitie van het bedrijf, die zich tot nog toe beperkter tot Voorne-Putten, werd uitgebreid tot geheel Nederland.
In 1932 werd in Rotterdam, het reisbureau Rijnland Express opgericht en geopend.
Dit reisbureau werd al direct een succes, voor het eerste jaar boekten al direct 1000 deelnemers voor de zesdaagse reizen per autobus.
Helaas leidde de politieke ontwikkelingen in Duitsland, tot een verminderde belangstelling. Een alternatief werd spoedig gevonden, de reizen werden verlegd naar de Vogezen en Parijs.
De voornoemde ontwikkeling werd de aanleiding tot een naamswijziging, in 1933 kreeg het reisbureau de naam; Europa Express.
De twee ondernemingen Vermaat’s Autobedrijf en Europa Express, ontwikkelde zich gestaag, tot gezonden ondernemingen maar bij het uitbreken van wereldoorlog II in 1940, kwam hier een einde aan. In de periode 1940-1945 ging het wagenpark met het bedrijfsinventaris voor het grootste deel verloren.
Na de oorlog, kon opnieuw worden aangevangen met een Chevrolet- en twee Diamond autobussen, deze voertuigen waren tijdens de oorlogstijd ‘ondergedoken’ geweest. Later werd op een dump een ‘bellewagen’ gekocht, afkomstig van het Engelse leger.
Destijds besloot men zich op het autobusvervoer te specialiseren, het verhuisbedrijf, het goederenvervoer en het luxe autoverhuurbedrijf werden afgestoten.
Met de aankoop van een autobuschassis, die door de Rijksverkeersinspectie gedistribueerd werden, werd de toon gezet.
De firma Van de Schuit exploiteerde de autobusdienst, Oostvoorne- Brielle- Maassluis v.v. die daarop met het autobedrijf werd samengevoegd, de nieuwe lijndienst omvatte de lijn Hellevoetsluis, Nieuw-Hellevoet, Nieuwenhoorn, Rockanje, Oostvoorne, Brielle, Maassluis en visa versa.
In 1954 werd onder druk van de Streekvervoersondenemingen van de Commissie Vergunningen Personenvervoer de lijndienstconcessie ondergebracht bij de Rotterdamse Tram Maatschappij. Contractueel werd overeengekomen dat Vermaat’s Autobedrijf haar eigen dienst bleef rijden.
Ook ons reisbureau Europa Express ontwikkelde zich verder. Met de luxe Parlor-Cars reizen, wij naar alle landen van Europa, inclusief Rusland en de landen achter het ijzeren gordijn, Anatolië, het Aziatische deel van Turkije alsmede Marokko. Europa Express heeft tegenwoordig opdrachtgevers uit alle werelddelen, leeuwenaandeel van het vervoer vormt het vervoer van Engelsen en Amerikanen.
Het autobedrijf, had een wagenpark van 106 autobussen, met 140 chauffeurs, terwijl het gehele personeel in Hellevoetsluis 235 medewerkers omvatte.
Inmiddels had het bedrijf een nieuwe weg in geslagen en ging zij zich toeleggen op het vervoer door de lucht: Europa Express Vliegreizen.N.V. wordt opgericht.
Deze maatschappij ging zich bezighouden met vakantiereizen uitgevoerd met chartervliegtuigen. Deze nieuwe vorm van vervoer ontwikkelde zich zeer snel en vele duizenden passagiers werden door ons door de lucht vervoerd.
Voor 1972 contracteerden wij tenminste 12 aanvlieghavens, met een veelvoud van eindbestemmingen.
De activiteit van Vermaat’s Autobedrijf, het garagebedrijf, vond zijn oorsprong in 1923. Herstel en onderhoud van haar eerste automobielen, werd verzorgd door een kleine machinefabriek in Nieuwenhoorn en later op de marinewerf van Hellevoetsluis, maar dit werd spoedig in eigen beheer genomen.
Er werd besloten een garage te bouwen met kantoren, showroom en werkplaats, die op 1 mei 1926 gereed kwam op de plaats waar nu het kantoorgebouw staat. Vanaf deze tijd dateerde ook de eerst activiteit in de autoverkoop en het herstel voor derden, daar er een agentschap werd aangegaan voor Citroën voor het district Voorne & Putten, Rozenburg, Goeree en Overflakkee, later kwam daar nog het merk Opel bij, alsmede de motorrijwielen Indian en Gillet.
In 1930 werden de eerste schreden gezet om in Nederland tot een bond van garagehouders te komen, de bond van Bovag. Vermaat’s Autobedrijf behoorde tot de ledenoprichters.
Het garagebedrijf ontwikkelde zich voorspoedig, doch de verkoop van Opel en Citroën automobielen werd beëindigd, zo ook die van de motorrijwielen.
Na de oorlogsjaren kwam het garagebedrijf weer moeizaam op gang. Doch enkele jaren later bereikte ook deze afdeling een gestaagde groei toen in 1955 het dealerschap voor Mercedes Benz personen automobielen en vrachtwagens, werd aanvaard, voor Voorne-Putten, Rozenburg en een deel Hoekse Waard. De vertegenwoordiging van Mercedes Benz producten, zorgde voor een krachtige ontwikkeling.
In 1972 omvatte de werkplaats de volgende afdelingen:
– autoherstelplaats personenwagens
– autoherstelplaats autobussen
– autoherstelplaats bedrijfswagens
– autoherstelplaats VCA legerwagens.
– dieseltestafdeling
– testlokaal auto-elektricien
– motoren en machinewerkplaats
– doorsmeer en serviceafdeling
– autoplaatwerkerij
– autobekleding
– autospuiterij
– bedrijfsschool voor jonge monteurs
Kroniek
1953: Europa Express wordt omgezet in een N.V.
1954: Vermaat’s Autobedrijf wordt omgezet in een N.V.
1961: de bedrijfsschool start een tweejarige automonteur cursus.
1962: op 1 januari, oprichting van her ondernemingspensioenfonds voor het personeel. Het fonds staat naast de pas geïntroduceerde AOW.
1962: uitbreiding van het dealer schap van Audi, voor Voorne-Putten
1965: besprekingen om het dealer schap van NSU, die vinden hun beslag vinden in de vertegenwoordiging van dit merk voor Voorne-Putten. Het was nodig in het kader van de exclusiviteit, zoals dit door de importeur geëist werd om een nieuwe NV te stichten. 1967: oprichting van deze NV vindt plaats op 15 februari. De onderneming krijgt de naam van : Automobielbedrijf Europoort NV.
Besloten werd om alle dealeractiviteiten onder te brengen in een nieuw gebouw, dat los staat van het autobusbedrijf.
1970: op 15 april was de oude ‘stalhouderij-sleperij’ aan de Rijksstraatweg al gesloopt en op deze dag werd de eerste paal voor het nieuwe gebouw geslagen.
De nieuwbouw vormde de kroon op het werk ten aanzien van de dealeractiviteiten, het bevatte een ruime showroom, autoshop, magazijn, een modern ingerichte werkplaats, kantine met personeelslokalen.
De opening vond plaats op 24 maart 1972, het jubileum van het 100-jarig bestaan van het Auto en Transport Bedrijf van Vermaat.
richtingaanwijzer aan de Rijksstraatweg in Hellevoetsluis
Epiloog: Dit is een deel van de geschiedenis van Vermaat’s autobedrijf n.v. te Hellevoetsluis, dit persbericht is uitgegeven ter gelegenheid van het jubileum:
100 jaren Vermaat
Helaas mist in dit epistel de periode 1940 -1945. Veel moeite is door mij aan de dag gelegd, maar verder als de locatie waar een deel van dit archief zou zijn opgeslagen ben ik niet gekomen.
Mochten er personen zijn die meer gegevens omtrent het onderwerp kennen, gelieve contact via onze website www.vestinghellevoetsluis.nl
Hellevoetsluis: 02/03/2016.
Opgetekend: J.C.H. Jansen
Redactie: A.C. Pieké
Beeldbewerking: A.C. Pieké